Criminaliteit wil zeggen dat men zich schuldig maakt aan strafbaar gedrag. De regels van de wet worden overtreden. Men kan zich schuldig maken aan een overtreding of het plegen van misdrijven. Een overtreding is een minder ernstig strafbaar feit (bijvoorbeeld te hard rijden). Een misdrijf is echter niet zomaar iets maar een ernstig vergrijp. Op misdrijven stelt de wet zwaardere straffen. Dit kan gevangenisstraf zijn.
De belangrijke regels die opgenomen zijn in de wet zijn ontstaan uit waarden en normen in onze cultuur. Bij criminaliteit worden die regels overtreden.

Waarden en normen
In onze samenleving gelden allerlei waarden en normen. Dit zijn zaken die belangrijk gevon-den worden en afspraken zoals we ons moeten gedragen.
Waarden zijn dingen die je in het leven belangrijk vindt. Het geeft aan hoe je tegen zaken aankijkt (bijvoorbeeld: eerlijkheid is belangrijk). Normen zijn de regels die bij die waarden ho-ren en waar iedereen zich dan ook aan zou moeten houden, bijvoorbeeld bij eerlijkheid hoort de norm: je mag niet stelen. In allerlei situaties zijn regels, zoals op school, in een gezin, op het werk. Deze regels zijn nodig om alles goed te laten verlopen maar ook om mensen een houvast te geven en om te beschermen. Als iemand zich niet aan de normen (regels) houdt dan vinden we dat verkeerd en keuren we dit gedrag meestal af.

Waarden en normen verschillen
Als je goed kijkt, dan zie je dat normen en waarden verschillen:
Per groep. Jongens vinden misschien stoer doen belangrijk. Een groep meisjes vindt bij-voorbeeld kletsen belangrijker.
Per plaats/land. In oosterse culturen is het belangrijk dat gasten altijd mee kunnen eten. In Nederland vindt men gastvrijheid minder belangrijk.
Door de tijd heen. Vroeger vond men fatsoen belangrijk, tegenwoordig is vrijheid belang-rijker. Vroeger mocht je bijvoorbeeld niet topless zonnen op het strand. Nu vindt bijna ie-dereen dat hier gewoon.

Onze maatschappij wordt steeds meer bedreigd door criminaliteit. Dat betekent dus dat er steeds meer mensen zich niet houden aan de waarden en normen. Dit is ernstig want las dit steeds toeneemt en erger wordt dan verandert daardoor de maatschappij en voelen we ons steeds minder veilig.